113. "Profesor" Charlotte Brontë

Przeczytałam już wszystkie dzieła Charlotte Brontë, które zostały wydane. Pozostał tylko "Profesor", aby poznać całą twórczość autorki. Ale choć cenię sobie powieści sióstr Brontë, ta nie zrobiła na mnie wrażenia. 

"Wszystko osiąga w pewnej chwili swój kres, zarówno każdy rodzaj uczucia, jak i każde położenie w życiu" 

istoria przedstawiona w "Profesorze" pokazuje nam losy młodego mężczyzny, Williama Cromswortha. Bohater był wychowywany przez swoich bogatych krewnych po stracie rodziców, jednak nie żywi do nich przywiązania czy cieplejszych uczuć. Nie chce być od nich zależny majątkowo i gdy tylko kończy naukę postanawia odciąć się od rodziny. Jego pierwszym krokiem ku samodzielności jest podjęcie pracy kupca u swojego brata. Niestety to zajęcie nie uszczęśliwia Williama, a niskie wynagrodzenie, które dostaje oraz niesprawiedliwość i pogarda ze strony brata sprawiają, że postanawia zrezygnować z posady. Wyrusza do Brukseli, by tam zostać nauczycielem języka angielskiego najpierw w szkole dla chłopców, a później w szkole dla dziewcząt. To zajęcie sprawia, że jest zadowolony i usatysfakcjonowany. Spotyka również dwie kobiety, które, choć bardzo różnią się od siebie, będą miały wpływ na przyszłość bohatera.

d samego początku byłam oczarowana piórem sióstr Brontë. Wydawało mi się, że najbliższa jest mi twórczość Charlotte - "Shirley" zachwyciła mnie pięknymi przemyśleniami, a "Jane Eyre" stała się jedną z moich ulubionych książek. Jednak debiutancka powieść Charlotte Brontë (wydana dopiero po jej śmierci) nie poruszyła mnie i mniej chwyciła za serce niż jej późniejsze dzieła. Niestety byłam świadoma, że jest to debiut autorki.  

"Profesor" nie jest najlepszą powieścią Charlotte. To prawda, znalazłam tutaj piękny język i styl charakterystyczny dla autorki, który bardzo polubiłam. Jednak nawet jeśli wcześniej nie przeszkadzała mi rozwlekła i powolna narracja, tak w tym przypadku musiałam wykazać się wielką cierpliwością. Zbyt dużo opisów, nic nie wnoszące przemyślenia i monologi bohatera, to wszystko zaczęło mnie nudzić i niecierpliwić. Mimo małej objętości tej powieści, czytałam ją bardzo długo i najzwyczajniej męczyłam się przy poznawaniu losów bohatera.

Historię opowiada nam William Cromsworth. Według mnie narracja z punktu widzenia mężczyzny jest ciekawa i nie spotkałam się z nią pierwszy raz, ale wydaje mi się, że gdyby "Profesora" napisał mężczyzna, główny bohater wypowiadałby i zachowywałby się trochę inaczej. No właśnie, sprawa głównego bohatera... Trudno jest polubić taką postać. William jest nudny i niesympatyczny, nieuprzejmy, zarozumiały, dumny i czasami zbyt pewny siebie. To prawda, że bierze los w swoje ręce i nie chce być od nikogo zależny, ale za tym wszystkim stoi raczej jego duma i poczucie wyższości. Co mnie zaskoczyło w tej powieści, to relacje głównego bohatera za swoją rodziną - zarówno wujami, u których się wychowywał, jak i starszym bratem, u którego później pracował. Ci ludzie wydawali się sobie zupełnie obcy, w ich kontaktach nie było żadnego ciepła. Nawet jeśli konflikt został przedstawiony w książce bardzo dobrze, miałam wrażenie, że zostało to wyolbrzymione i przerysowane. 

"Profesor" jest powieścią lekko biograficzną, znajdziemy tu powiązania z życiem autorki. W wypowiedziach i przemyśleniach bohaterów widać również poglądy samej Charlotte. W pozostałych powieściach Brontë także to zauważyłam i było to dla mnie bardzo ciekawe, ale nigdy nie czułam się tak nieswojo jak w przypadku "Profesora". Wszystko dlatego, że mogłam poznać poglądy o katolicyzmie czy mieszkańcach kontynentu europejskiego przedstawione bardziej bezpośrednio niż w przypadku chociażby "Villette". Czy Charlotte naprawdę myślała w ten sposób? Czy powinnam czuć się gorsza, bo jestem katoliczką, czy europejką? To wszystko zdecydowanie wprawiało mnie w zakłopotanie. 

Chciałam przeczytać wszystkie dzieła sióstr Brontë i dopięłam swego. Poznałam historie, które pozostawiły w moim sercu jakiś ślad. Niestety "Profesor" nie zapisze się w moich myślach na długo. Trochę zawiodłam się na tej powieści, ale cieszę się, że mogłam ją poznać. Myślę, że warto przeczytać "Profesora", chociażby dlatego, by mieć o książce swoje zdanie. Osoby, które cenią sobie twórczość sióstr Brontë nie potrzebują zachęty, by to zrobić. Ja po "Profesora" już raczej nie sięgnę. Dla mnie najlepszą powieścią Charlotte Brontë od samego początku jest "Jane Eyre". Oceniam na 3,5/6

Za możliwość przeczytania "Profesora" dziękuję Wydawnictwu MG!